دسته: شخصیت شناسی

شخصیت شناسی درپورتال جامع فرانیاز فراترازنیاز هرایرانی

شخصیت شناسی رشته روانشناسی شخصیت به بررسی ابعاد مختلف شخصیت انسانها می پردازد.فرانیاز فراترازنیازهرایرانی

شخصیت شناسی

روانشناسی شخصیت چیست؟

شخصیت شناسی

در رشته روانشناسی شخصیت، ابعاد مختلف شخصیت، جنبه های ادراكی، هیجانی، ارادی و بدنی افراد و چگونگی سازگاری فرد با محیط مورد مطالعه قرار می گیرد.

دانشجویان رشته روانشناسی شخصیت به مطالعه الگوهای خاص تفکر،

احساسات و رفتار که هر فرد را از دیگری متمایز می‌کند، می‌پردازند.

این روان‌شناسان معمولاً در محیط علمی به عنوان مدّرس یا پژوهشگر فعالیت می‌کنند.

شخصیت شناسی

در روانشناسی شخصیت، تعاریف مختلفی از شخصیت ارائه شده است

که هر یک بر وجهی از شخصیت تأکید کرده‌اند.

هیلگارد شخصیت را «الگوهای رفتار و شیوه‌های تفکر که نحوه سازگاری شخص

را با محیط تعیین می‌کند» تعریف کرده است

در حالی که برخی دیگر «شخصیت» را به ویژگیهای «پایدار فرد» نسبت داده

و آن را بصورت «مجموعه ویژگیهایی که با ثبات و پایداری داشتن مشخص هستند

و باعث پیش بینی رفتار فرد می‌شوند» تعریف می‌کنند.

شخصیت (Personality) از ریشه لاتین (Persona) که به معنی «نقاب و ماسک» است گرفته شده است

و اشاره به ماسک و نقابی دارد که بازیگران یونان و روم قدیم بر چهره می‌گذاشتند

و این تعبیر تلویحا به این موضوع اشاره دارد

که «شخصیت هر فرد ماسکی است که او بر چهره خود می‌زند

تا وجه تمایز (تفاوت) او از دیگران باشد».

شخصیت به همه خصلتها و ویژگیهایی اطلاق می‌شود

که معرف رفتار یک شخص است، از جمله می‌توان این خصلتها را شامل اندیشه، احساسات، ادراک شخص از خود،

وجهه نظرها، طرز فکر و بسیاری عادات دانست.

اصطلاح ویژگی شخصیتی به جنبه خاصی از کل شخصیت آدمی اطلاق می‌شود.

شخصیت شناسی

نظری اجمالی به تعاریف شخصیت شناسی، نشان می‌دهد

که تمام معانی شخصیت را نمی‌توان در یک نظریه خاص یافت.

برای مثال کارل راجرز شخصیت را یک خویشتن سازمان یافته دایمی می‌دانست

که محور تمام تجربه‌های وجودی بود.

یا گوردن آلپورت شخصیت را مجموعه عوامل درونی که تمام فعالیت‌های فردی را جهت می‌دهد تلقی کرده است.

واتسن شخصیت را مجموعه سازمان یافته‌ای از عادات می‌پنداشت

و زیگموند فروید، عقیده داشت

که شخصیت از نهاد(ID)، خود(Ego) و فراخود(Super ego) ساخته شده است.

شخصیت چیست؟

شخصیت تشکیل شده است از الگوهای ویژه فکری، احساسی و رفتاری که هر فرد را از افراد دیگر متمایز می‌سازد.

شخصیت، سرچشمه درونی دارد و در طول حیات، تقریباً پایدار باقی می‌ماند.

روان‌شناسی شخصیت، ویژگی‌های یگانه افراد و نیز مشابهت‌ها بین گروه‌هایی از افراد را مورد مطالعه قرار می‌دهد.

ویژگی‌های شخصیت

شخصیت شناسی

• شخصیت، سازمان یافته و سازگار است.

• شخصیت، هر چند پدیده‌ای روانی است امّا تحت تاثیر فرایندها و نیازهای بیولوژیک قرار دارد.

• شخصیت باعث پدیدآمدن رفتارها می‌گردد.

• شخصیت از طریق افکار، احساسات، رفتارها و بسیاری چیزهای دیگر نمود می‌یابد.

شخصیت از دیدگاه روانشناسی

شخصیت شناسی

دیدگاه روانشناسی در مورد «شخصیت» چیزی متفاوت از دیدگاههای «مردم و جامعه» است

در روانشناسی شخصیت افراد به گروههای «با شخصیت و بی‌شخصیت»

یا«شخصیت خوب و شخصیت بد» تقسیم نمی‌شوند؛

بلکه از نظر این علم همه افراد دارای «شخصیت» هستند

که باید به صورت «علمی» مورد مطالعه قرار گیرد

این دیدگاه باعث پیدایش نظریه‌های متعددی از جمله :

نظریه روانکاوی کلاسیک ، نظریه روانکاوی نوین ،

نظریه انسان گرایی، نظریه شناختی، نظریه یادگیری اجتماعی و … »

در حوزه مطالعه روانشناسی شخصیت شده است.

ماهیت شخصیت و انسان

شخصیت شناسی

یکی از جنبه‌های با اهمیت در «روانشناسی شخصیت» که در «نظریه‌های شخصیت» منعکس شده است برداشت یا تصوری است

که از ماهیت «انسان و شخصیت او» ارائه شده است (یا می‌شود).

این سوالها با ویژگی اصلی انسان ارتباط برقرار می‌کنند

و همه مردم (شاعر ، هنرمند ، فیلسوف ، تاجر ، فروشنده و …)

همواره به روش های مختلف به این سوالها پاسخ می‌دهند؛

بطوری که می‌توانیم بازتاب همه جانبه آنها را در «کتابها ، تابلوهای نقاشی ،

و در رفتار و گفتارشان» ببینیم و روانشناسی شخصیت

و نظریه پردازان این حوزه نیز از آن مستثنی نیستند.

تاریخچه مطالعه روان‌شناسی شخصیت

شخصیت شناسی

تاریخچه مطالعه روان شناسی شخصیت به زمان یونان باستان بر می گردد.

کوشش دانشمندان برای توصیف و طبقه‌بندی منش آدمی را می‌توان در یونان باستان ردیابی کرد.

در عهد باستان، تفاوت افراد را از نظر خلق و مزاج به غلبه یکی از مزاج‌های چهارگانه (خون، صفرای سیاه، بلغم و صفرای زرد) نسبت می‌دادند

و بر این اساس، افراد را به چهار سنخ یا تیپ شخصیتی:

دموی ‌مزاج، سوداوی ‌مزاج(مالیخولیایی)، بلغمی‌ مزاج و صفراوی ‌مزاج طبقه‌بندی می‌کردند.

بدین ترتیب، ضمن این‌که افراد به سنخ‌های مختلف شخصیتی طبقه‌بندی می‌شدند

علت تفاوت‌های فردی نیز توجیه می‌شد.

این نظریه شخصیت تا قرن 19 هم‌ چنان دوام یافت.

نظریه‌های شخصیت

شخصیت شناسی

، طی دوران شکل‌گیری خود مانند هر پدیده دیگری تحت تاثیر عوامل مختلف تاریخی قرار گرفته‌اند.

از آن میان، چهار عامل نقش موثری داشته‌اند که عبارتند از:

پیشرفت طب بالینی اروپا، روش‌های روان‌سنجی، روان‌شناسی رفتارگرایی و روان‌شناسی گشتالت.

علاوه بر این عوامل تاریخی، عوامل معاصر موجود نیز در روان‌شناسی

شخصیت تاثیر گذاشته‌اند.

از جمله این عوامل می‌توان از پیدایش یا تکامل رشته‌هایی مانند روان‌شناسی میان‌فرهنگی، فرایندهای شناختی،

روان‌شناسی در پهنه زندگی(تمام مدت عمر) و انگیزش نام برد.

روان‌شناسان شخصیت برای مطالعه و تحقیق، از چهار نوع داده استفاده می‌کنند

که عبارتند از: داده‌های مربوط به سوابق زندگی فرد، داده‌های جمع‌آوری شده

توسط مشاهده‌گر، داده‌های حاصل از آزمون‌ها و داده‌های حاصل از گزارش‌های شخصی.

هر یک از روان‌شناسان شخصیت، نوعی از این داده‌ها را ترجیح می‌دهند.

اما همه آن‌ها در مورد فایده بالقوه هر یک از انواع چهارگانه داده‌ها تردیدی ندارند.

بعد اصلی شخصیت

شخصیت شناسی

در سالهای اخیر، تحقیقات زیادی دربارهٔ پنج بعد اصلی شخصیت The big 5 Model، انجام شده

و نتیجه تحقیقات هم آن را تأیید کرده است. این پنج عامل شخصیتی، عبارتند از:

پرهیاهو Extroversion: صمیمی و گرم، پرحرف که پیوسته، ابراز وجود می‌کند.
سازشکار Agreeableness: خوش طینت، دارای روح تعاون و قابل اعتماد.
باوجدان Conscientiousness: مسئولیت پذیر، قابل اتکاء، مؤثر و پیوسته، در کسب موفقیت.
از نظر عاطفی، باثبات Emotional stability: آرام، پرشور، در برابر تنش، احساس امنیت می‌کند.
تجربه اندوز Openness to experience: تخیلی، از نظر هنر، با احساس و اهل تفکر و شعور.

علاوه بر ارائه چارچوب شخصیتی، تحقیقاتی که بر روی این پنج بعد اصلی شخصیت، صورت گرفت، به این نتیجه منجر شد

که بین ابعاد شخصیتی و عملکرد شغلی، رابطه‌ای مستقیم، وجود دارد.

(رابینز، ۱۹۹۶، ص ۱۴۲)

ارزیابی شخصیت

شخصیت شناسی

شخصیت اغلب از طریق آزمون‌های عینی مانند MMPI-۲ اندازه‌گیری می‌شود

که طی آن از آزمودنی خواسته می‌شود

به پرسشنامه‌ها و سیاهه‌های مداد- کاغذی پاسخ دهند.

آزمون MMPI شامل بیش از پانصد عبارت است

که آزمودنی‌ها با انتخاب یکی از گزینه‌های «درست»، «نادرست» یا «نمی‌دانم» به آن پاسخ می‌دهند.

مثال‌هایی از چند عبارت آزمون MMPI عبارتند از هستند:

من دشمنانی دارم که واقعاً می‌خواهند مرا اذیت کنند.

من هرگز در فعالیت‌های جنسی نامعمول زیاده روی نکرده‌ام.

این آزمون‌ها اطلاعات عینی میزان شده‌ای در مورد تعداد زیادی از صفت‌های شخصیت به دست می‌دهند؛

ولی این آزمون‌ها از نظر احتمال سوگیری، فریب کاری عمومی و مشکلات تشخیص

و کاربرد نامناسب مورد انتقاد واقع شده‌اند.

اختلالات شخصیت از نگاه روان‌شناسی

شخصیت شناسی

اختلال شخصیت مرزی

شخصیت ضد اجتماعی

اختلال شخصیت نمایشی

شخصیت شناسی

تست شخصیت شناسی بسیار جالب. با پاسخ دادن به چند سوال میتوانید شخصیت خود را محک بزنید و از اسرار درونی تان آگاه شوید.

1ــ دوست دارید چه نوع پرنده ای باشید؟

الف:شباهنگ
ب:جغد
ج:عقاب
د:فلامینگو
هــ :پنگوئن

2 ــ کدام یک از آلات موسیقی را دوست دارید؟

الف:پیانو
ب:ویولن
ج:سازدهنی
د:گیتار
هــ :دف

3ــ فرض کنید شما مشخصه صورت کسی هستید، کدام قسمت از صورت او هستید؟

الف:چین و چروک
ب:لکه
ج:خال زیبایی
د:کک و مک
هــ :لبخند

4 ــ کدام یک از برنامه های تلویزیونی برای شما جالب تر است؟

الف:اخبار و برنامه های مستند
ب:فیلم های درام و زندگینامه
ج:هیجانی و پلیسی
د:عشقی و ماجرایی
هــ :کمدی و کارتون

5 ــ کدام یک از بازی های شهر بازی را بیشتر دوست دارید؟

الف:ترن های هوایی سریع السیر
ب:قطار یا قایق
ج:نمایش و اجرای کمدی
د:چرخ و فلک و وسایلی که سریع می چرخند
هــ :هیچ کدام، من از شهربازی متنفرم

6 ــ آیـا شـمـا بـه اشـتـبـاهـات خـودتـان می خندید؟

الف:هرگز
ب:بندرت
ج:برخی مواقع
د:معمولا
هــ :همیشه

7 ــ اگـر دوسـت شـمـا سـر بـه سرتان گذاشت،چه عکس العملی نشان می دهید؟

الف:عصبانی می شوید
ب:ناراحت می شوید
ج:برایتان جالب است
د:تلافی می کنید
هــ :چندین برابر تلافی می کنید

8 ــ اولین چیزی که صبح موقع بیدار شدن به فکرتان خطور می کند،چیست؟

الف:کار یا تحصیل
ب:مشکلات زندگی
ج:صبحانه
د:روزی که در پیش دارید
هــ :کاری که تا شب انجام خواهید داد

9 ــ در زندگیتان چه شعاری دارید؟

الف:وقت طلاست
ب:سحرخیز باش تا کامروا باشی
ج:آنچه برای خود می پسندی، برای دیگران هم بپسند
د:زندگی کن و به دیگران هم اجازه زندگی کردن بده
هــ :بی خیال باش، هرچه باداباد

11ــ آیا به حیوانات علاقه مندید؟

الف:اصلا
ب:تعداد کمی از حیوانات
ج:برخی از حیوانات
د:بیشتر حیوانات
هــ :تمام حیوانات

11 ــ شما لبخند می زنید؟

الف:هرگز
ب:بندرت
ج:گاهی اوقات
د:اغلب
هــ :آنقدر زیاد که برخی فکر می کنند دیوانه هستم

12 ــ نظر دیگران راجع به شما اغلب کدام مورد است؟

الف:بی رحم
ب:سرد و بی احساس
ج:زیبا
د:دوست داشتنی
هــ :خوشگذران

13 ــ شما احساس عشق و قدردانی خود را نشان می دهید؟

الف:هرگز
ب:بندرت
ج:گاهی
د:اغلب
هــ :حداکثر تا جایی که امکان دارد

حال امتیازات کنار گزینه هایی را که انتخاب کرده اید،جمع کنید.
گزینه الف1 امتیار،گزینه ب 2 امتیاز،گزینه ج 3 امتیاز،گزینه د 4 امتیاز و گزینه هــ 5 امتیاز دارد.سپس امتیازات خودتان از 15 سوال تست را مطابق با متن های زیر مقایسه کنید.