چرا دهان بوی استون می دهد؟ در پورتال جامع فرانیاز فراتراز نیاز هر ایرانی
چرا دهان بوی استون می دهد؟ ,علت بوی بد دهانتان را می دانید؟ حتما می گویید معده ی خالی و یا دندان پوسیده،
ولی این حدس شما همیشه درست نیست چرا که بوی بد دهان می تواند
یک هشدار جدی از ابتلا به بیماری سخت و کشنده باشد.
چرا دهان بوی استون می دهد؟
چرا دهان بوی استون می دهد؟
بیشتر افراد معمولا بوی دهانشان را یا به غذا ربط می‌دهند و یا به بهداشت ضعیف دهان و دندان.
اما واقعیت فراتر از اینهاست. اگر دهان کسی بوی استون یا لاک پاک کُن بدهد می‌تواند نشاندهنده‌ی بیماری‌هایی چون دیابت باشد.
دیابت می‌تواند بر بوی دهان فرد تاثیر گذاشته و موجب بد بو شدن آن یا هالیتوسیس بشود
. در تحقیقی در سال ۲۰۰۹، محققان دریافتند آنالیز بوی دهان فرد، به تشخیص دیابت در مراحل اولیه‌ی آن کمک می‌کند.
دو عارضه در ارتباط با دیابت وجود دارد که موجب بد بویی دهان می‌شود:
بیماری لثه و بالا بودن کتون در خون.
اسم مناسب بیماری لثه، پریودونتال است که شامل انواع زیر می‌شود:
. ورم لثه
. پریودونتال خفیف
. پریودونتال پیشرفته
دیابت می‌تواند منجر به افزایش احتمال بیماری لثه بشود که بد بو شدن دهان را به دنبال دارد.
اما بیماری لثه، باعث نمی‌شود تنفس فرد بویی شبیه استون بدهد. اگر کسی دیابت داشته باشد
و نفسش بویی شبیه استون بدهد، معمولا به دلیل بالا بودن سطح کتون‌ها در خونش است.
دیابت و بوی استون مانند نفس
چرا دهان بوی استون می دهد؟
اگر دیابت تحت کنترل نباشد، بدن نمی‌تواند انسولین کافی برای تجزیه‌ی گلوکز در خون را تولید کند.
یعنی سلول‌های بدن، گلوکز کافی برای استفاده به عنوان انرژی دریافت نمی‌کنند.
کتون از استون تشکیل شده است. استون، همان ماده‌ای است که برای پاک کردن لاک استفاده می‌شود
و بوی خاص و متمایزی دارد. اگر نفس فرد مبتلا به دیابت، بوی استون بدهد، دلیل آن بالا بودن میزان کتون‌ها در خونش است.
| عامل | توضیح | راهکار |
|---|---|---|
| کتوزیس ناشی از رژیم غذایی | مصرف کم کربوهیدرات باعث افزایش کتون‌ها می‌شود | مصرف متعادل کربوهیدرات و نوشیدن آب کافی |
| دیابت کنترل نشده | بالا رفتن قند خون و تولید کتون‌ها | کنترل دقیق قند خون و مشاوره پزشکی |
| گرسنگی طولانی | سوختن چربی‌ها و تولید کتون‌ها | مصرف وعده‌های غذایی منظم |
| اختلالات متابولیک | مشکلات سوخت‌وساز بدن و تولید کتون‌ها | پیگیری پزشکی و درمان مناسب |
| نارسایی کبد یا کلیه | تجمع مواد زائد در بدن | بررسی پزشک و درمان بیماری زمینه‌ای |
کتون و استون
چرا دهان بوی استون می دهد؟
استون، ساده‌ترین کتون است. این کتون، وقتی ترشح می‌شود که کبد،
اسیدهای چرب را طی فرایندی به نام کتوسیس (نوعی متابولیسم) برای انرژی تجزیه می‌کند.
این کتون‌هایی که وارد جریان خون می‌شوند، توسط بدن به عنوان سوخت مصرف می‌شوند.
کتون‌هایی که به عنوان سوخت مصرف نمی‌شوند، از بدن دفع می‌شوند
که معمولا این دفع از طریق ادرار صورت می‌گیرد. استون، با بازدم فرد،
بیرون داده می‌شود که دلیل بد بو شدن دهان است.
استون، به غیر از اینکه به صورت طبیعی در بدن انسان وجود دارد
در حلّال رنگ، لاک ناخن و محصولات پلاستیکی نیز وجود دارد.
کتوسیس در برابر کتو اسیدوزیس ناشی از دیابت
چرا دهان بوی استون می دهد؟
کتوسیس، معمولا مضر نیست، البته تا زمانی که سطح کتون‌های خون خیلی بالا نرود.
اما اگر فرد مبتلا به دیابت باشد و تحت کنترل و درمان مناسب قرار نگیرد،
سطح کتون‌ها می‌تواند خیلی بالا برود. کتواسیدوزیس ِ دیابتی یا DKA، زمانی روی می‌دهد
که سطح کتون‌ها به حد ناسالمی برسد. این شرایط خطرناکی است
چون خون، اسیدی شده و می‌تواند روی سایر ارگان‌های بدن اثر بگذارد.
کتو اسیدوزیس می‌تواند در عرض کمتر از ۲۴ ساعت روی بدهد و اغلب هم در مبتلایان به دیابت نوع اول دیده می‌شود.
همچنین این بیماری می‌تواند مبتلایان به دیابت نوع دوم را هم، در صورت عدم مصرف یک دوز انسولین تهدید کند.
هم کتوسیس و هم کتو اسیدوزیس می‌توانند بوی مشابه استون در دهان ایجاد کنند
اما در مورد کتوسیس، این بو بسیار کمتر است.
اگر نفس فرد، شدیدا بوی استون بدهد می‌تواند نشاندهنده‌ی DKA باشد.
سایر علائم DKA شامل:
. تکرر ادرار
. تهوع
. استفراغ
. شکم درد
. بالا بودن قند خون
. مشکل در تنفس
. احساس گیجی و پریشانی
کسی که علائم DKA را دارد باید فورا به پزشک مراجعه کند.
دیابت، تنها بیماری‌ای نیست که منجر به بوی استون مانند تنفس می‌شود.
دو عامل دیگر:
رژیم کتوژنیک:
نوعی رژیم غذایی کم کربوهیدرات که می‌تواند سبب بوی استون در تنفس بشود.
کتوسیس، حالتی از متابولیسم است که فرد با پیروی از رژیم کتوژنیک در تلاش برای کاهش وزنش، سعی دارد
آن را تقویت کند. رژیم کتوژنیک شامل تغذیه‌ای بر پایه‌ی پروتئین فراوان و کربوهیدرات بسیار کم است.
این شیوه‌ی غذایی، بدن را وادار می‌کند به جای کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها را به عنوان انرژی بسوزاند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۲ دریافت، تنفس استون مانند، نشانه‌ی آشکاری از این است
که بدن فرد، تحت رژیم کتوژنیک بوده و در حالت کتوسیس قرار دارد.
هر چند به نظر می‌رسد رژیم کتوژنیک، راهی برای کاهش وزن است،
اما باید نسبت به عوارض آن هم آگاهی داشته باشید:
. از دست دادن املاح بدن
. علائمی شبیه آنفلوآنزا
. خستگی و ضعف
. تغییرات در دفع
. تنفس بد بو
. گرفتگی‌های عضلات پا
اعتیاد به الکل
یکی از عوارض اعتیاد به الکل این است که فرد، به اندازه‌ی کافی غذا نمی‌خورد.
استفاده‌ی زیاد از الکل و گرسنگی، از دلایل کتو اسیدوزیس الکلی هستند.
کتو اسیدوزیس الکلی مانند DKA می‌تواند موجب بد بو شدن تنفس فرد شود.
سایر علائم کتو اسیدوزیس الکلی شامل تهوع، استفراغ و شکم درد می‌شود.
چه وقت لازم است به پزشک مراجعه کنید
اگر فرد مبتلا به دیابت، متوجه بوی استون مانند در تنفسش بشود، باید مطمئن شود
که برنامه‌ی درمانی خود را به خوبی پیگیری می‌کند یا نه. معمولا این روند درمان شامل
دریافت انسولین برای تنظیم قند خون و خارج کردن بدن از حالت کتوسیس می‌شود.
اگر هم متوجه شود که بوی دهانش شدیدا شبیه بوی استون است
یا سایر علائم DKA را داشته باشد، باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کند.
اگر نفس فرد بوی استون بدهد اما در حال حاضر مبتلا به دیابت نباشد،
باید به پزشک مراجعه کند. پزشک می‌تواند
به تشخیص دلیل این بو در تنفس، کمک کرده و درمان مناسب را تجویز کند.
نتیجه‌گیری
بوی استون در دهان می‌تواند ناشی از رژیم غذایی، گرسنگی طولانی یا بیماری‌های جدی مانند دیابت باشد. شناسایی علت و اصلاح سبک زندگی، کنترل قند خون و مشاوره پزشکی در صورت نیاز، بهترین روش برای پیشگیری از مشکلات جدی و حفظ سلامت بدن است.
۱. چرا بعضی افراد دهانشان بوی استون می‌دهد؟
این موضوع معمولاً به دلیل بالا رفتن سطح کتون‌ها در خون (کتوزیس) است که می‌تواند ناشی از دیابت کنترل نشده، رژیم‌های کم‌کربوهیدرات یا گرسنگی طولانی باشد.
۲. آیا بوی استون دهان همیشه خطرناک است؟
اگر کوتاه‌مدت و ناشی از رژیم غذایی باشد، معمولاً بی‌خطر است، اما در افراد دیابتی می‌تواند نشانه کتواسیدوز دیابتی باشد که وضعیت اورژانسی است.
۳. چه بیماری‌هایی باعث بوی استون می‌شوند؟
دیابت نوع ۱ و ۲ کنترل نشده، اختلالات متابولیک و گاهی نارسایی کبد یا کلیه.
۴. چگونه می‌توان بوی استون را کاهش داد؟
نوشیدن آب کافی، اصلاح رژیم غذایی، کنترل قند خون و مصرف کربوهیدرات‌های سالم می‌تواند به کاهش بوی استون کمک کند.
۵. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر بوی استون با علائم دیگر مانند تهوع، استفراغ، خستگی شدید یا تپش قلب همراه باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.